खजुरलाई पोषक तत्त्वको शक्ति गृह भनिन्छ । यसमा प्राकृतिक चिनी मात्रै होइन, यसमा भिटामिन, आइरन, पोटासियम, क्याल्सियम, फस्फोरस पनि प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ । यसमा पाइने पोषक तत्त्वबाट शरीरलाई तत्काल ऊर्जा प्राप्त हुन्छ । जाडो, गर्मी वा वर्षा याम जुनसुकै मौसममा खजुर खान सकिन्छ ।
त्यसैले आज यस्तै सदाबहार खजुरको बारेमा कुरा गरौँ ।
खाली पेटमा खजुर खानु बढी फाइदाजनक :-
भारतकी आयुर्वेद विशेषज्ञ डा. दीक्षा भावसारले सही समयमा खजुर खाँदा शरीरलाई बढी फाइदा हुने बताउँछिन् । आयुर्वेदका अनुसार बिहान खाली पेटमा खजुर खानुपर्छ । खजुरले शीतलता दिने भएकाले शरीरमा वात र पित्तको सन्तुलन कायम रहन्छ ।
हुन त एक वा दुई वटा खजुर दिउँसो खाजाको रूपमा लिन सकिन्छ वा मिठाई खान मन लागेमा खान सकिन्छ । खाना खाए लगत्तै खजुर नखानुहोस् । तौल बढाउन चाहनुहुन्छ भने राति सुत्नुअघि घिउसँग खजुर खान सक्नुहुन्छ ।
किन सुपरफुड हो खजुर ?
– प्राकृतिक चिनीको भरपुर मात्रा
– १५ प्रकारका मिनरल्स
– ६ प्रकारका भिटामिन
– १४ प्रकारका फ्याटी एसिड्स
– २३ प्रकारका एमिनो एसिड्स
हरेक दिन दुई खजुर खाए पुग्छ
शरीरलाई आवश्यक पोषक तत्त्व उपलब्ध गराउन दिनहुँ दुई वटा खजुर खानु पर्याप्त हुन्छ । पाचन प्रक्रिया ठिक छ भने चार वटा खजुर पनि खान सकिन्छ । जबकि बच्चाहरूलाई एक दिनमा एक भन्दा बढी खजुर दिनु हुँदैन । खजुरले बालबालिकाको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउँछ । बढी मात्रामा खजुरको सेवनले रगतमा चिनीको मात्रा बढ्ने, छालामा बिमिरा आउने, तौल बढ्ने, हाइपरकेलेमिया, दम जस्ता गम्भीर समस्या निम्त्याउन सक्छ । पेट दुख्ने र पखाला लाग्ने पनि हुन्छन् ।
खजुरलाई ८–१० घण्टा पानीमा भिजाउनुहोस्
खजुर खानुअघि ८–१० घण्टा पानीमा भिजाउनुहोस् । पानीमा राख्दा खजुरमा पाइने ट्यानिन्स वा फाइटिक एसिड हट्छ । यसले पोषक तत्त्वहरूलाई राम्ररी अव शोषित गर्न अनुमति दिन्छ । पानीमा भिजाएर राख्दा पचाउन पनि सजिलो हुन्छ ।
रक्त अल्पता भएकाहरूले ३ महिनासम्म खजुर खानुपर्छ
खजुरमा फलामको मात्रा धेरै हुन्छ । भारतकी डायटिशियन डा. विजयश्री प्रसादले हेमोग्लोबिनको कमी भएका वा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर भएकाले दैनिक एक खजुर खानुपर्ने बताउँछिन् । २ देखि ३ महिनासम्म खजुर खाएमा तौल मात्र बढ्दैन, शरीरमा रगत पनि बन्छ ।
डा. विजयश्रीले भनिन्, ‘भिटामिन ए, बी र डी हुनुका साथै खजुर ऊर्जाको पनि राम्रो स्रोत मानिन्छ । फाइबर भएका कारण खजुरले पाचन तन्त्रलाई पनि उत्कृष्ट बनाउन मद्दत गर्छ ।’
नियमित रूपमा खजुर खाँदा कोलेस्ट्रोल कम हुन्छ । उच्च रक्तचाप पनि नियन्त्रण हुन्छ ।
बाथ रोगीले खानुपर्छ
खजुरमा म्याग्नेसियमको मात्रा बढी हुन्छ । त्यसैले बाथका रोगीहरूलाई धेरै फाइदा पुर्याउँछ । खजुरमा पोटासियम, बोरोन, क्याल्सियम, कोबाल्ट, कपर, फ्लोरिन, म्यागनिज, फस्फोरस, सोडियम र जिङ्क जस्ता १५ वटा खनिजहरू पाइन्छन् ।
जुन स्याउ, केरा वा सुन्तलामा पाइँदैन, त्यो खजुरमा मात्र पाइन्छ
खजुरमा पाइने प्रोटिनमा २३ प्रकारका एमिनो एसिड पाइन्छन् । यीमध्ये केही एमिनो एसिड सुन्तला, स्याउ र केरामा पनि पाइँदैन । खजुरमा भिटामिन सी, बीवान थाइमिन, बीटु, राइबोफ्लेविन, नायसिन र भिटामिन ए प्रचुर मात्रामा पाइन्छ ।
खजुरका यस्ता ९ गुण जसले यसलाई खास बनाउँछ
दाँतलाई बलियो बनाउँछ : खजुरमा फ्लोरिन पाइन्छ जसले दाँतलाई कमजोर हुनबाट रोक्छ ।
कब्जियत हटाउँछ : खजुरमा फाइबरको मात्रा बढी हुने भएकाले कब्जियत हटाउँछ ।
स्वस्थ राख्छ : खजुरमा पाइने पोषक तत्त्वले हाम्रो मुटुलाई स्वस्थ राख्छ ।
कोलेस्ट्रोल घटाउनुहोस् : हरेक दिन एक खजुर खाँदा खराब कोलेस्ट्रोल पनि कम हुन्छ ।
हड्डीलाई मजबुत बनाउँछ : खजुरलाई क्याल्सियम, पोटासियम, फस्फोरस, तामा र म्याग्नेसियमको पावर हाउस मानिन्छ । यसले हड्डीलाई बल दिन्छ ।
मस्तिष्कलाई पोषण दिन्छ : मानसिक स्वास्थ्य सुधार गर्दछ, अल्जाइमर जस्ता रोगहरू नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ
शरीरको कमजोरी हट्छ, स्ट्यामिना बढ्छ ।
पायल्समा राहत : फाइबर प्रशस्त हुने भएकाले पायल्स भएकाहरूले पनि खजुर खानुपर्छ ।
स्वस्थ गर्भावस्था : फलामको मात्रा बढी हुने भएकाले गर्भवती महिलाको आहारमा खजुर समावेश गर्नुपर्छ ।
