काठमाडौं । नेपाली चलचित्रको प्रवद्र्धनमा कलाकारहरुले खासै ध्यान नदिएको चलचित्र उद्योग संघ तथा पूर्व चलचित्रकर्मीहरुको गुनासो छ । आफूले अभिनय गरेको चलचित्रको प्रवर्द्धनमा समेत चलचित्र उद्योगको प्रवद्र्धनमा ध्यान नदिएको आरोप उनीहरुमाथि छ । खासगरी पछिल्लो समय प्रवेश गरेका कलाकारमा यस्तो प्रवृत्ति बढेको उनीहरुको भनाइ छ ।
नेपाल चलचित्र कलाकार संघको २६ औँ स्थापना दिवसको अवसरमा काठमाडौंमा आयोजित ‘नेपाली चलचित्र प्रवद्र्धनमा कलाकारको भूमिका’ शीर्षकको अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा अहिलेका कलाकारहरुले संघको महत्व पनि नबुझेको चर्चा भएको छ । चलचित्र विकास बोर्डले बुधबार उनीहरुमध्ये धेरैले समस्यामा परेको बेला सम्झिने, संस्थाले केही नगरेको, कार्यक्रम वा गतिविधिमा सहभागी नहुने बताए । ‘नेपाली चलचित्र प्रवर्द्धनमा कलाकारको भूमिका’ विषयक कार्यक्रममा कसले के भने ?
नीर शाह (वरिष्ठ कलाकार)
नेपाली चलचित्रको प्रवर्द्धनमा कलाकारको भूमिकालाई लिएर मेरो दृष्टिकोण सैद्धान्तिक र दार्शनिक दृष्टिकोणमा आधारित हुनेछ । अहिले कलाकारप्रति धेरै गुनासो छन् । यसको मुख्य कारण हामीले प्रस्तुत गरेका सैद्धान्तिक र दार्शनिक आधारहरू बीचको बेमेल हो। यदि यी समस्याहरू समाधान उन्मुख छन् भने, हामी तिनीहरूलाई सैद्धान्तिक रूपमा समाप्त गर्न सक्छौं, अन्यथा हामी सक्दैनौं। अहिले छलफलका विषयहरू सैद्धान्तिक र दार्शनिक छन् भन्ने मैले अनुभव गरेको छु । सबै भन्दा माथि, कलाकार के हो भनेर हामीले बुझ्नुपर्छ। कलाको लामो यात्रामा अभिनय भनेको भावनाको अभिव्यक्ति हो भन्ने बुझेँ । अर्थात्, प्रभावको अभिव्यक्ति। तपाईं प्रभावित नभई केहि व्यक्त गर्न सक्नुहुन्न। उनले आफूले सकेसम्म प्रभाव पार्ने काम गरे। उहाँ यति राम्रो अभिनेता हुनुहुन्थ्यो। हामी कुन कुराबाट प्रभावित छौं भन्ने बुझेपछि मात्र प्रभावबाट मुक्त हुन सक्छौं। फिल्म उद्योगका सबै गुनासोहरूको जवाफ दिइनेछ। कुनै पनि चलचित्र क्षेत्रको विकास पनि कलाकारको प्रमुख भूमिकाबाट हुने गरेको देखिन्छ । चलचित्र उद्योगमा कलाकारहरुले प्रमुख भूमिका निर्वाह गरेका छन् । नेपाली चलचित्र उलेगमा कुन कुराले सबैभन्दा बढी प्रभाव पारेको छ भनेर हामीले विश्लेषण गर्नुपर्छ । यसले हामीलाई लामो समयसम्म स्वतन्त्र नहुँदा असर गर्यो। कलाकारको चलचित्र प्रवर्द्धन नहुनु पनि त्यही प्रभावको परिणाम हो । आखिर मेटामोर्फोसिसले हामी भित्र ग्रहणशीलताको कलालाई समात्यो। यसलाई परिवर्तन गर्ने क्षमता र पहिचानको अभाव देखिएको छ ।
नवल खड्का (अध्यक्ष निर्माता संघ)
भनाइ छ, ‘जसले इतिहासलाई सम्झँदैन, उसले इतिहासलाई सम्मान गर्दैन । यसमा कुनै वर्तमान छैन। यदि वर्तमान छैन भने, भविष्य छैन। हाम्रा पुर्खाहरूले चलचित्र उद्योगलाई कसरी हालको अवस्थामा ल्याए र भावी पुस्तालाई के दिने हो, अहिलेको पुस्तामा पाइएन । शोकल स्टारहरू, जसले आफूलाई स्टार ठान्छन्, तर जनताले आफूलाई स्टार ठान्दैनन् । यदि कसैले उसको मेहनतको ५० लाख दिन्छ भने त्यो उसको कारणले उठाउनु पर्छ। फिल्मका दुई शो पनि चलिरहेका छैनन् । निर्माता संघका कलाकारले जति पैसा लिए पनि चलचित्रको प्रचार प्रसार हुन नसकेको निर्माताको गुनासो छ । साना कलाकारहरूले के गर्ने भनेर सोधेर प्रचार गर्न थाल्छन्। तारा घरमा बसिरहेको छ वा अन्त्यमा जाँदैछ र मद्दत गरिरहेको छैन। यो विषयमा छलफल हुनुपर्छ । यसलाई आचारसंहिता पनि भन्न सकिन्छ । कानुनी समस्या पनि छन् । सबैजना बसेर त्यसमा लाग्नुपर्छ।
बसुन्धरा भुसाल (वरिष्ठ कलाकार)
चलचित्र विकास बोर्ड कलाकार संघ हो । चलचित्र विकास बोर्डमा आएका अधिकारीहरूले त्यो कुरा कहिल्यै याद गरेनन्। विकास बोर्डसँगै चलचित्र श्रमिक कल्याणकारी कोषको जन्म भयो । एउटा चलचित्रका लागि ५ सय, अहिले चलचित्र कल्याण कोष बढी हुन्थ्यो । जब कलाकार पीडामा हुन्छ, उसलाई कलाकार संघ चाहिन्छ। पारिश्रमिक रोकियो, कलाकार संघ चाहियो। कार्यक्रममा अहिलेका नायक–नायिका नदेखेकोमा दुःख लागेको छ । चलचित्र र चलचित्र उद्योगको प्रवद्र्धनमा नदेखिनु दुःखद हो । कलाकार संघ बलियो भएको छ, एकजुट भए सार्कालाई दबाब दिन सकिन्छ । म जस्तै नयाँ दाजुभाइ दिदीबहिनीले पनि कलाकारको अधिकार र चलचित्रको प्रचारप्रसारका लागि काम गर्नुपरेको थियो ।
कृष्ण मल्ल (वरिष्ठ कलाकार)
भन्नु पर्ने कलाकारको कार्यक्रममा अभाव देखेको छु । जब कुनै 'क' वर्गको कलाकारलाई 'क' वर्गको फिल्ममा कास्ट गरिन्छ, उसलाई 'क' वर्गको मूल्य दिइन्छ। त्यसो गर्नु भनेको चलचित्रको प्रचारप्रसार गर्नु हो । चलचित्र प्रवर्द्धन गर्ने कलाकारहरुको अनुहारको मूल्य हुन्छ । अनुहार मूल्य भएका कलाकारहरूले पदोन्नतिलाई समर्थन गर्नुपर्छ। स्टार कलाकारहरु आफ्नो फिल्मका लागि मात्र होइन । सिंगो फिल्म उद्योगलाई प्रवद्र्धन गर्नुपर्यो ।
जनकदीप पराजुली (अध्यक्ष निर्देशक समाज)
कलाकारलाई पैसा दिएर सम्झौता गर्छौं । म यसको दिशानिर्देशहरू अनभिज्ञ थिएँ। उनीहरुको जिम्मेवारी, भूमिका र विकास बोर्ड प्रष्ट हुनुपर्छ । पारिश्रमिक लिएर चलचित्र चलाउन मात्र नभई चलचित्र क्षेत्रको प्रवद्र्धनका लागि पनि चलचित्रको प्रचारप्रसारमा लागिपरेका छन् ।
